Perma Zaferi
Lise 2’ yi bitirdiğim yazdı sanırım, pasif isyankâr bir dönemden geçiyordum. Avukat olan annem ve babam anlamlı veriler ile desteklenen tartışmalara daima açık olmuşlardı ama meslekleri gereği “onlara rağmen kazanmak” imkansıza yakındı. İsteklerim mantığın gücüyle o kadar savuşturulmuştu ki sonunda kaçak oynamaya karar verdim. “Zevkler ve renkler tartışılmaz” dedim ve saçıma perma yaptırmak istediğimi söyledim. Özellikle annem hoşnutsuzluğunu ve olası sakıncaları net olarak dile getirse dahi meclisten karar tek celsede geçmişti. Bense kıvırcık saçtan hoşlanmama rağmen, zafer sarhoşluğu yaşıyordum.
Maalesef o yıllarda Martin Seligman PERMA Modeli’ni, henüz bana ulaştıramamıştı.
PERMA Modeli
Seligman’ın yaratıcısı olduğu PERMA Modeli, kimyasallar yardımıyla saçlarda dalga yaratmak için değil, organik olarak ruhsal iyiliği sağlamak için kullanılır, PERMA ismi iyilik halini tanımlayan beş unsurun baş harflerinden oluşmuştur.
P-Positive Emotions - Olumlu duygular, zevk ve keyif
Pozitif duygular yani keyif, neşe, haz, mutluluk, yaşamdan doyum alma halini yansıtır ve ruhsal iyilik durumuna katkı sağlar.
En değerlisi de hepimizde pozitif duygularımız ve olayları değerlendirme şeklimiz üzerine çalışarak, iyilik halimizi geliştirme becerisinin mevcut olmasıdır.
E-Engagement - Bağlılık, akışta olmak
Akışta olmak, bir işi yaparken, bir şeyle meşgul olurken şartları, zamanı, dış etkenleri unutacak kadar kendimizi o konuya kaptırabilmemiz, yaratma sürecine bağlanabilmemizdir. Akışta olma deneyimi de ruhsal iyiliğimizi destekleyen unsurlardan bir tanesidir.
R-Relationships – İlişkiler
Yakın aile ilişkileri, kuvvetli sosyal bağlar, duygusal ve/veya fiziksel etkileşim kendimizi iyi hissettiren önemli nedenler arasındadır.
Bu sebeple Covid-19 sürecinde olduğu gibi sosyal izolasyonun sağlanması gereken dönemlerde, ruhsal direncimizi sağlam tutabilmek adına, ilişkilerimizi canlandıracak yöntemler bulmak, hayatımızdaki önemli kişilerle sık sık konuşmak, sosyal net-work’ümüz ve toplum için fayda sağlayacak görevler üstlenmek daha iyi hissetmemizi sağlayabilir.
M-Meaning – Anlam
Büyük ve önemli bir amacın parçası olmak ruh halimizi iyileştirir ve yaşantımıza anlam katar. Bu nedenle kendimizi fark yaratmak istediğimiz büyük resimde konumlandırmamız, bu uğurda çaba sarf etmemiz esenlik getirir.
A- Accomplishments – Gerçekçi hedefler ve başarılar
Gerçekçi hedefler belirleyerek onlara ulaşabilmek, başarımızın keyfini çıkartmak ve sonraki adımlarımız için plan yapabilmek hayatımıza iyilik halini taşır.
Özetle, olumlu duygulara yoğunlaşmamız, hayallerimizi, bizim için önemli olanları, hayatta başarmak istediklerimizi bularak gerçekçi hedefler belirlememiz ve bu hedeflere giden yolda sevdiklerimizin de desteğini alarak emek sarf etmemiz iyi hissetmemizi sağlayacaktır.
Hedef belirlemek kısa vadede motivasyon uzun vadede de vizyon sağlar.
PerMA’ya Dair Son Söz
Farklı tetikleyicileri olan alerjik reaksiyonlarım hayatımda birkaç önemli olayın dışında çok güçlük yaratmadı aslında. Seneler içerisinde İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Bilim Dalı’nın da ilerlemesiyle bünyeme rağmen yaşamamayı öğrendim kolayca. Benzin, kolonya, parfüm gibi keskin kokular, patlıcan, barbunya, karanfil gibi baskın tatlar benim için uzak durulması gerekenler arasında yer aldı daima. Tüm maddelerini bildiğim zannettiğim bu listeye, kuaförde başladığım o heyecanlı gün, perma kimyasalını da ekledi maalesef.
Hastanede gözümü açtığımda, önce panik haldeki kuaförümü, sonra da rengi soluk sarıya dönmüş annemi görmek epey şaşırttı. Bugün doktoruma dair hatırlayabildiğim tek şey ise, davudi sesiyle verdiği uzun talimatları sadece.
Perma uygulamasında kullanılan kimyasalın kokusu bayılmama neden olduğu için işlem tamamlanamamış, saçlarım tiftiklenmiş şilte yününe dönmüştü.
Konuya dair son sözü ise annem hiç sakınmadan oracıkta söyleyiverdi…
- Umarım iyisindir, amacına ulaşmışsındır ve sonuç bu faturaya değmiştir.
Saligman’ın modeline göre iyilik halimi sağlayacak beş maddenin en fazla yarımına yanıtım varken, olumlu bir beklentimin olması gençlik inadımdandı sanırım. Saçlarımın düzelmesini beklediğim geçmek bilmeyen bir sene bana, iyilik halimi sağlayacak amaçlarım üzerinde çalışabilmem için epey fırsat yarattı.
Hali hazırda gizemini koruyan asıl soru ise annelere özel bu altıncı hislerin, bitmez tükenmez ve inkar edilemez kaynağı…
Kaynaklar & Referanslar
PositivePsychology.com - positivepsychology.com
Seligman, Martin Ph.D. https://ppc.sas.upenn.edu/
The PERMA Model - https://positivepsychology.com/wp-content/uploads/The-Perma-Model.pdf
Comments